इलायची शेती: कमी खर्चात मोठा नफा. हेक्टरी 10 ते 15 लाख रुपयाचे उत्पन्न.( cardamom farming ) (elaichi sheti)

इलायचीची-शेती-कशी-करावी. इलायची शेती: कमी खर्चात मोठा नफा. हेक्टरी 10 ते 15 लाख रुपयाचे उत्पन्न.( cardamom farming )

इलायची हे एक मौल्यवान मसाला आहे. त्याचे चव आणि सुगंध यामुळे ते जगभरात लोकप्रिय आहे. इलायचीची लागवड भारत, श्रीलंका, मलेशिया, इंडोनेशिया या देशांमध्ये केली जाते. महाराष्ट्रातही इलायचीची लागवड केली जाते. महाराष्ट्रात इलायचीची शेती केली जाणाऱ्या प्रमुख जिल्ह्यांमध्ये पुणे, रायगड, सिंधुदुर्ग, सातारा, रत्नागिरी आणि कोल्हापूर यांचा समावेश होतो. या जिल्ह्यांमध्ये इलायचीच्या लागवडीचे क्षेत्र वाढत आहे.

इलायचीच्या शेतीसाठी लागणारे हवामान, जमीन, खते, पाणी, काढणी आणि उत्पादन याबद्दलची माहिती आणि  महाराष्ट्र सरकार इलायचीच्या शेतीसाठी कोणती विविध प्रकारची मदत देते.  या बद्दल सविस्तर माहिती जाणून घेणार आहेत.

इलायचीच्या लागवडीसाठी लागणारी जमीन कशी असावी ? 

इलायचीच्या लागवडीसाठी हलकी, सुपीक आणि पाण्याचा चांगला निचरा होणारी जमीन आवश्यक आहे. इलायचीच्या लागवडीसाठी काळी माती सर्वोत्तम मानली जाते. इलायचीच्या लागवडीसाठी जमिनीचा  pH 5.5 ते 6.5 असावा . 

इलायचीच्या लागवडीसाठी जमिनीची खालील वैशिष्ट्ये असावीत- 

• जमिनीचा पोत हलका असावा, जेणेकरून मुळे सहजपणे वाढू शकतील. 
• जमिनीची सुपीकता चांगली असावी, जेणेकरून पिकाला आवश्यक पोषक तत्वे मिळू शकतील. 
• जमिनीत पाण्याचा चांगला निचरा होणारी असावी, जेणेकरून जमिनीत पाणी साचणार नाही आणि मुळे सडणार नाहीत. 

इलायचीच्या लागवडीसाठी जमिनीची तपासणी करून त्याच्या गुणवत्तेची खात्री करणे आवश्यक आहे. जमिनीची तपासणी करण्यासाठी कृषी विभागाकडून तज्ञाचा सल्ला घेता येतो. cardamom farming 

पीएम विश्वकर्मा योजना : फक्त 5% व्याज 3 लाखाचे कर्ज ,

15 हजार रुपये,आणि प्रतिदिवस 500 रुपये मिळणार. आत्ताच अर्ज करा. 

इलायचीच्या लागवडीसाठी जमिनीची तयारी खालीलप्रमाणे करावी – 

• जमिनीची नांगरणी करून त्यातून मोठे दगड आणि काटेकणटे काढून टाकावेत. 
• जमिनीत चांगले कुजलेले शेणखत किंवा कंपोस्ट टाकावे. 
• जमिनीची सपाट करून त्यात 2 मीटर अंतरावर खड्डे खणून घ्यावेत. 

इलायचीच्या लागवडीसाठी जमिनीची तयारी करणे हे एक महत्त्वाचे काम आहे. जमिनीची योग्य तयारी केल्याने पिकाला चांगले उत्पादन मिळते. 

इलायचीच्या लागवडीसाठी लागणारे हवामान ? 

•  इलायचीच्या लागवडीसाठी उष्ण आणि दमट हवामान आवश्यक आहे. 
• तापमान 10 ते 35 अंश सेल्सिअस दरम्यान असावे. 
• आर्द्रता 70% पेक्षा जास्त असावी. 
• वार्षिक पर्जन्यमान 1500 ते 2500 मिमी असावे. 

इलायचीच्या लागवडीसाठी हवामान हे एक महत्त्वाचे घटक आहे. योग्य हवामानात इलायचीची चांगली वाढ होते आणि पिकाला चांगले उत्पादन मिळते. 

इलायचीच्या लागवडीसाठी योग्य हवामान असलेल्या प्रदेशांमध्ये भारत, श्रीलंका, मलेशिया, इंडोनेशिया यांचा समावेश होतो. महाराष्ट्रातही इलायचीची लागवड केली जाते. महाराष्ट्रात इलायचीची लागवड करण्यासाठी कोकण, पश्चिम महाराष्ट्र, उत्तर महाराष्ट्र या भागांचा समावेश होतो.

महाराष्ट्रात किवी फळाची शेती होऊ शकते का ?

किवी फळाची शेती कशी करतात?, जाणून घ्या .

इलायचीच्या लागवडीसाठी लागणारे बियाणे- 

 इलायचीच्या लागवडीसाठी बियाणे किंवा रोपट्यांचा वापर केला जातो. बियाणे खरेदी करताना चांगल्या प्रतीचे बियाणे निवडणे आवश्यक आहे. बियाण्याची निवड करताना खालील गोष्टी लक्षात घेणे आवश्यक आहे: 

• बियाणे चांगले सुकलेले आणि निरोगी असावेत. 
• बियाण्याची सरासरी उंची 2 ते 3 सेंटीमीटर असावी. 
• बियाण्याची सरासरी जाडी 1 सेंटीमीटर असावी. 

इलायचीच्या लागवडीसाठी बियाणे दोन प्रकारे मिळू शकतात –

• स्वतःचे बियाणे: जर आपल्याकडे इलायचीची झाडे असतील तर त्यांच्यापासून बियाणे गोळा करून त्यांचा वापर केला जाऊ शकतो. 
• बाजारातील बियाणे: बाजारात इलायचीचे बियाणे सहज उपलब्ध असतात. 

पाणी व्यवस्थापन इलायचीच्या शेती साठी – 

इलायचीच्या पिकाला पाण्याची गरज असते. इलायचीच्या पिकाला पावसाळ्यात पाणी देण्याची आवश्यकता नसते. उन्हाळ्यात आठवड्यातून दोनदा पाणी दिले जाते. इलायचीच्या पिकाला पाणी देताना खालील गोष्टी लक्षात ठेवणे आवश्यक आहे: 

• इलायचीच्या पिकाला सकाळी किंवा संध्याकाळी पाणी द्यावे. 
• पाणी देण्यापूर्वी जमिनीची खोलीवरून तपासणी करावी. 
• जर जमिनीवर थोडीशी ओलसरता असेल तर पाणी देण्याची आवश्यकता नाही. 

इलायचीच्या पिकाला पाणी देण्याचे फायदे खालीलप्रमाणे आहेत: 

• इलायचीच्या पिकाची वाढ चांगली होते. 
• इलायचीच्या पिकाला रोग आणि किडींपासून संरक्षण होते. 
• इलायचीच्या पिकाला चांगले उत्पादन मिळते. 

इलायचीच्या पिकाला पाणी देण्याची काही समस्या खालीलप्रमाणे आहेत: 

• जास्त पाणी दिल्यास इलायचीच्या मुळे सडू शकतात. 
• कमी पाणी दिल्यास इलायचीच्या झाडांना पाणीटंचाई जाणवू शकते. 

इलायचीच्या पिकाला पाणी देण्यासाठी सिंचनाचा वापर केला जाऊ शकतो. सिंचनासाठी ठिबक सिंचन किंवा तुषार सिंचन पद्धतीचा वापर केला जातो. ठिबक सिंचन पद्धतीत पाणी थेट झाडांच्या मुळांपर्यंत पोहोचते. तुषार सिंचन पद्धतीत पाणी हवेत फवारले जाते. 

इलायचीच्या पिकाला पाणी देण्याचे नियोजन करणे आवश्यक आहे. इलायचीच्या पिकाला योग्य प्रमाणात पाणी देणे आवश्यक आहे. इलायचीच्या पिकाला जास्त किंवा कमी पाणी देणे टाळावे. 

खते कोणती द्यायची – 

 इलायचीच्या पिकाला खते देणे आवश्यक आहे. इलायचीच्या पिकाला दोन ते तीन वेळा खते दिली जातात. खते देताना खालील गोष्टी लक्षात ठेवणे आवश्यक आहे: 

• इलायचीच्या पिकाला खताची मात्रा योग्य असावी. 
• इलायचीच्या पिकाला योग्य प्रकारची खत दिली पाहिजे. 
• इलायचीच्या पिकाला खत योग्य वेळी दिले पाहिजे. 

इलायचीच्या पिकाला देण्यात येणारी खते खालीलप्रमाणे आहेत: 

• जैविक खते: इलायचीच्या पिकाला शेणखत, कंपोस्ट, जीवामृत, इत्यादी जैविक खते दिली जाऊ शकतात. जैविक खते पिकाला निरोगी ठेवण्यास मदत करतात. 
• रासायनिक खते: इलायचीच्या पिकाला युरिया, सुपर फॉस्फेट, मॅग्नेशियम सल्फेट, इत्यादी रासायनिक खते दिली जाऊ शकतात. रासायनिक खते पिकाला वाढीस मदत करतात. 

इलायचीच्या पिकाला देण्यात येणारी खते खालीलप्रमाणे आहेत: 

• पहिली खते: इलायचीच्या पिकाला लागवडीनंतर 6 महिन्यांनी दिली जातात. या खतात युरिया, सुपर फॉस्फेट, आणि मॅग्नेशियम सल्फेट यांचा समावेश असतो. 
• दुसरी खते: इलायचीच्या पिकाला लागवडीनंतर 1 वर्षानंतर दिली जातात. या खतात युरिया, सुपर फॉस्फेट, आणि पोटॅश यांचा समावेश असतो. 
• तिसरी खते: इलायचीच्या पिकाला लागवडीनंतर 2 वर्षानंतर दिली जातात. या खतात युरिया, सुपर फॉस्फेट, आणि पोटॅश यांचा समावेश असतो. 

इलायचीच्या पिकाला खते देताना कृषी विभागाकडून तज्ञाचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. 

अटल बांधकाम कामगार घरकुल योजना 2023 ( ग्रामीण ) |

1 लाख 50 हजार अनुदान | असा करा अर्ज |

काढणी कशी करतात ? 

इलायचीची काढणी दोन ते तीन वर्षांनी केली जाते. इलायचीची काढणी हाताने केली जाते. इलायचीची काढणी खालीलप्रमाणे करावी: 

• इलायचीची झाडे तपासून घ्यावीत. 
• इलायचीचे फळे परिपक्व झाली आहेत का ते तपासावे. 
• परिपक्व झालेल्या फळांचा रंग गडद हिरवा झाला असतो. 
• परिपक्व झालेल्या फळांचा आकार मोठा झालेला असतो. 
• परिपक्व झालेल्या फळांचा वास जास्त होता. 

इलायचीची काढणी करताना खालील गोष्टी लक्षात ठेवणे आवश्यक आहे: 

• इलायचीची काढणी सकाळी किंवा संध्याकाळी केली पाहिजे. 
• इलायचीची काढणी वेळेवर केली पाहिजे. 
• इलायचीची काढणी केल्यानंतर फळांचे तुकडे होणार नाहीत याची काळजी घ्यावी. 

इलायचीची काढणी केल्यानंतर फळांचे तुकडे केले जातात आणि त्यांना वाळवले जाते. वाळवलेल्या फळांना व्यापारी बाजारात विक्रीसाठी पाठवले जाते. 

इलायचीची काढणी दरवर्षी दोन ते तीन वेळा केली जाते. पहिली काढणी जून ते जुलै महिन्यात केली जाते. दुसरी काढणी ऑगस्ट ते सप्टेंबर महिन्यात केली जाते. तिसरी काढणी ऑक्टोबर ते नोव्हेंबर महिन्यात केली जाते. 

इलायचीची काढणी ही इलायचीच्या पिकातील एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. योग्य पद्धतीने काढणी केल्याने इलायचीला चांगला भाव मिळतो.

इलायचीचे शेतीला प्रती हेक्टर लागणारा खर्च किती ? 

इलायचीच्या शेतीला प्रती हेक्टर लागणारा खर्च खालीलप्रमाणे आहे: 

• लागवड खर्च:  

इलायचीच्या लागवडीसाठी बियाणे किंवा रोपट्यांचा वापर केला जातो. बियाणे खर्च हेक्टरी 10 हजार ते 20 हजार रुपये असतो. रोपट्यांचा खर्च हेक्टरी 20 हजार ते 30 हजार रुपये असतो. 

• शेतीची मशागत: 

 इलायचीच्या पिकासाठी जमीन तयार करणे, खते देणे, पाणी देणे, कीटकनाशके आणि बुरशीनाशके मारणे यासारख्या शेतीची मशागत करण्यासाठी लागणारा खर्च हेक्टरी 50 हजार ते 80 हजार  रुपये आहेत. 

• काढणी खर्च: 

 इलायचीची काढणी हाताने केली जाते. काढणीच्या वेळी, फळे तोडली जातात आणि वाळवण्यासाठी तयार केली जातात. काढणीच्या खर्च हेक्टरी 20 हजार ते 30 हजार रुपये असतो. 

•  सामान्य खर्च: 

 इलायचीच्या पिकासाठी इतर सामान्य खर्चांमध्ये वाहतूक खर्च, मजूर  खर्च, विमा खर्च इत्यादींचा समावेश होतो. सामान्य खर्च हेक्टरी 10 हजार ते 20 हजार रुपये असतो. 

इलायचीच्या शेतीला प्रती हेक्टर अंदाजे 2 लाख ते 4  लाख  रुपये खर्च येतो. इलायचीच्या पिकापासून होणाऱ्या उत्पन्नावरून हा खर्च परतफेड होतो आणि चांगला नफा मिळू शकतो. 

इलायचीच्या शेतीला लागणारा खर्च हा लागवडीच्या क्षेत्रावर, जमीन खरेदीच्या किमतींवर, शेतीची मशागत करण्याच्या पद्धतीवर, काढणीच्या पद्धतीवर आणि इतर घटकांवर अवलंबून असतो. cardamom farming

इलायचीचे होणारे उत्पादन आणि नफा किती मिळू शकते- 

इलायचीच्या पिकापासून चांगले उत्पादन मिळते. इलायचीच्या पिकापासून प्रति हेक्टर 10 ते 15 क्विंटल उत्पादन मिळू शकते. इलायचीच्या बाजारभावानुसार पिकापासून चांगला नफा मिळू शकतो. 

इलायचीच्या बाजारभावामध्ये दरवर्षी चढ-उतार होत असतो. सध्याच्या बाजारभावानुसार, इलायचीचे दर प्रति किलो 1000 ते 1500 रुपये आहेत. त्यामुळे, प्रति हेक्टर 10 क्विंटल उत्पादन मिळाल्यास, सुमारे 10 लाख ते 15 लाख रुपयांचा नफा मिळू शकतो. 

इलायचीच्या पिकापासून चांगला नफा मिळवण्यासाठी, योग्य पद्धतीने लागवड, निगरानी आणि काढणी करणे आवश्यक आहे. इलायचीच्या पिकाला रोग आणि किडींचा प्रादुर्भाव होऊ शकतो. त्यामुळे, रोग आणि किडींचे नियंत्रण करण्यासाठी योग्य उपाययोजना करणे आवश्यक आहे. 

इलायचीची लागवड ही एक फायदेशीर शेती आहे. योग्य नियोजन आणि व्यवस्थापनामुळे, इलायचीच्या पिकापासून चांगला नफा मिळू शकतो. cardamom farming 

इलायचीच्या पिकापासून होणारे उत्पादन आणि नफा खालीलप्रमाणे आहे: 

• उत्पादन: प्रति हेक्टर 10 ते 15 क्विंटल 
• बाजारभाव: प्रति किलो 1000 ते 1500 रुपये 
• नफा प्रति हेक्टर 10 लाख ते 15 लाख रुपये 

इलायचीच्या पिकापासून मिळणारा नफा हा लागवडीच्या क्षेत्रावर आणि बाजारभावावर अवलंबून असतो.